Een undergroundband die na een pauze van negen jaar volle zalen trekt, moet wel heel speciaal zijn: Godspeed You! Black Emperor, het octet uit Montreal is dat ook: deze band heeft geen frontman of vrouw, geeft heel weinig interviews (een krant per land krijgt een interview, en de band verplicht de journalisten om alle vragen en antwoorden letterlijk weer te geven), is heel politiek maar doet dat met instrumentale muziek.In 2003 gingen de acht leden hun eigen weg in allerhande zij-bands zoals A Silver Mount Zion, Esmerine en Fly Pan Am.
Vorig jaar toerden ze dus na negen jaar door Europa, dit jaar zijn ze terug en komen ze hun eerste album in tien jaar, ‘Allelujah Don’t bend! Ascend!’ voorstellen, na de voor mij mindere opvolger ‘Yanqui UXO’ van het schitterende vierluik ‘Lift your skinny fists like antennas to heaven’, die de post-rock totaal herdefinieerde, maar die de band ook in een impasse liet belanden.
Het was vanavond te doen in Roubaix, in La Condition Publique, een industrieel magazijn waar vroeger wol en zijde werd opgeslagen, maar nu door de stad Roubaix als industrieel erfgoed omgebouwd werd tot een cultureel centrum, Dicht bij de schreve, dus veel Westvlamingen die ongeduldig stonden aan te schuiven om de gobelets met Bavik en Petrus te kunnen bestellen …
Gewapend met een pint of twee probeerden we zo dicht mogelijk bij het podium te komen, en wat meteen opviel was het enorm aantal effectpedalen dat op podium verspreid lag. GYBE is een echte do-it-yourself band, geen roadies dus om de instrumenten te stemmen, de violiste kwam dus gewoon het podium op, deed haar jas uit en begon haar violen te stemmen. Een na een vervoegden de rest van de band het podium: twee drummers, drie gitaristen,en twee bassisten, die in een kringetje, dus ook met de rug naar het publiek hun plek op het podium innamen.
Na tien jaar is er nog niet veel veranderd aan de podiumact van deze acht Quebecois, de band blijft grotendeels in het halfduister, terwijl op een groot scherm filmpjes geprojecteerd worden die ik altijd aan mij voorbij laat gaan wanneer ik in een museum voor moderne kunst de videoinstallaties passeer: onscherpe, flikkerende zwart-wit beelden met een onduidelijke boodschap.
Van de beelden waren we dus niet onder de indruk vanavond, de muziek van GYBE blies ons echter achterover: 5 nummers over 2 uur tijd,compromisloos, eigenzinnig, ongemakkelijk en dreigend.
De set werd ingezet met “Hope Drone”, dat begint als een symfonisch orkest dat de violen aan het stemmen is, waarna paukengeroffel invalt, “Hope” als een flikkerende advertentie voor Barack Obama op het scherm pulseert, en de vreemd vervormde gitaren invallen om een onwereldlijke drone te produceren die zeker door de drone-metallers Sunn O))) op goedkeurende knikken zou onthaald worden, waarna het nummer als Chinese folk vervelt. “Mladic”, genoemd naar de Servische generaal die verantwoordelijk geacht wordt voor Srebrenica, was het hoogtepunt van de avond: een mokerslag, donker, electriserend, mijlenver van een traditionele postrock-compositie waarin meestal een leidmotief in een typische hard/zacht en snel/traag structuur gegoten wordt. “Mladic” begint met een akelig snaargeluid, in ware Sonic Youth stijl, een gitaar die klinkt alsof ze met messen bewerkt wordt, waarna de ene vloedgolf van geluid na de andere op het publiek aanrolt. Je kan dit nummer nog het best vergelijken met Sonic’s “Diamond sea”, maar intenser, en dan zonder een melodie die door de geluidsstorm doorbreekt, of het moet de Balkanviool zijn die na een minuut of tien doorschemert. Zo metal en zover van de traditionele postrock is Godspeed nog nooit geweest, en het smaakt naar meer.
Na dit zeer intens nummer konden we een rustpunt wel gebruiken, en het uit ‘Lift your skinny fists like antennas to heaven’ geplukte “Gathering storm” bood daar een antwoord op: het enige nummer vanavond met een melodie, traag opbouwend om dan te ontploffen, troost en loutering suggererend, het oernummer van de postrock, ergens tussen Mono en Johann Johannsson in.
Ondertussen zaten we al een dikke vijf kwartier in de set, “Behemoth” zette in met twintig minuten drones, dus vonden we het tijd om ondertussen in de overdekte fabriekshal nog een pint te gaan drinken, zodat we op tijd terug waren voor het afsluitende “The sad maffioso”, uit hun eerste plaat, dat tegelijk spookachtig en filmisch was, met een geweldige climax.
Tien jaar geleden, ten tijde van ‘Lift your skinny fists’, was GYBE een desorienterende draaikolk, anno 2012 zijn ze een mokerslag, beklijvend concertje
Setlist: Hope drone, Mladic, Gathering Storm, Behemoth, The sad Mafioso
Organisatie: Grand Mix , Tourcoing