Nicolas Mortelmans - Een groot deel van al mijn invloeden zitten verstopt in de plaat, hoedanook met die Indische invloed op de background. Een mooie mix.

De festivalzomer bestond uit een vat van lange nachten en korte dagen, prachtige concerten en ware spirituele ontdekkingen. Een daarvan was Nicolas Mortelmans op Gent Jazz. Lees gerust
https://www.musiczine.net/nl/festivals/item/95398-gent-jazz-2024-met-rodrigo-y-gabriela-reis-rond-de-wereld-in-een-dag.html , die met zijn debuut ‘MĀYĀ’ ,uit bij WERF Records, zijn liefde voor het instrument Sitar in de kijker wil zetten. Hij zocht en vond voldoende gelijkgestemde muzikanten. Live zorgde het dus wel degelijk voor een reis naar het verre India. Er hangt de gehele set een bevreemdend mooie sfeer, die mensen aanzet zich neer te zetten en te luisteren. In de Garden Stage werden sommige acts geconfronteerd door overdadig geroezemoes. Maar bij Nicolas Mortmans Quartet bleef het opvallend stil. Ook bij de intiemere momenten. En dat is een zeer sterke prestatie. De hypnotiserende Sitar , tabla en Tanpura klanken werden trouwens gecombineerd met gewoon Elektrische gitaar. Wat op zijn beurt zorgde voor een milde botsing tussen de Indiaanse en de Westerse Cultuur. En dat maakt dit gezelschap een unieke parel.
We hadden een fijne babbel met Nicolas. Niet alleen de liefde voor Sitar kwam aan bod, ook de verdere toekomstplannen deden we uit de doeken. Bovendien had Nicolas een echte primeur voor ons in petto…

Ik zag je live op Gent Jazz en met met je debuut ‘MĀYĀ’ ,uit bij WERF Records; je wilde jouw  liefde voor het instrument Sitar in de kijker zetten. Kun je ons er iets meer over vertellen? Waar is die liefde voor Sitar ontstaan?
Geen probleem , ik praat er graag over (haha). Ik speelde vroeger gitaar/bas/drum. Ik ben ook even DJ geweest en ben toen beginnen reizen en was op zoek naar ‘iets’ dat ik tot op heden nog niet had gevonden. Ik ben beginnen experimenteren met Arabische percussie , allerlei blaas instrumenten. Ik was een beetje alles aan  het uitproberen tot ik in 2009 een filmpje zag op YouTube van Ravi Shankar uit 1967. Ik had tot op heden nog nooit geluisterd naar dat instrument Sitar, ik was niet echt op de hoogte hoe dat echt klonk of zo. Het was voor mij een echte eyeopener. Ik had iets van  ‘deze vibe, deze klank dat is het gewoon’ Ik heb dat concert ondertussen honderden keren bekeken. Ik was me ook niet bewust van zijn connectie  met o.a. The  Beatles en zo, het was dus tot dat moment compleet onbekend terrein. Na 2010 ben ik dan Sitar les beginnen volgen en toen is de bal pas echt aan het rollen gegaan..

Dat was bij Anoushka zeker? De dochter van Ravi?
In eerste instantie heb ik les gevolgd bij een Belgische Sitar speler. één of twee jaar, en toen ben ik les beginnen volgen in Indië. Bij verschillende Sitar goeroes tussen 2010 en 2017. I reisde toen op en af, meestal in de winter een drietal maanden. Het is pas in 2017, toen ik al zeven jaar speelde, dat ik bij Anoushka terecht ben gekomen.

Je verblijf in Indië … Het is  een cultuur die we hier in het Westen niet echt hebben ontdekt denk ik, misschien ook niet echt via het internet. Vertel ons wat meer over die cultuur?
Alles is dankzij internet inderdaad toegankelijker geworden, dat klopt. Maar het is gewoon iets dat je ter plaatse moet ervaren. Indische cultuur moet je, net als elke cultuur eigenlijk, proeven, ruiken en echt voelen. Je kunt dat niet ontdekken via een schermpje of een filmpje alleen dus.

Je optreden op Gent Jazz … De tabla en Tanpura klanken klonken op Gent Jazz hemels. Het publiek was bij jullie opvallend stil. Heb je het ook zo ervaren? Hoe waren de reacties achteraf?
De reacties waren opvallend positief, en ik was ook verrast omdat het nog redelijk vroeg op de dag was, maar het publiek bleef tijdens onze set dus inderdaad opvallend stil. op de Garden stage kun je tien man voor jou hebben of vijftig , het kan zijn dat er vijfhonderd man zijn of ze allemaal aan het babbelen zijn. Dat is koffiedik kijken. Een echter verklaring heb ik er niet voor. Ik had er niet teveel verwachtingen van omdat onze muziek niet zo goed tot zijn recht komt in open lucht. Er zijn ook heel wat mensen komen zeggen dat ze het mooi vonden , dus ja een onverwacht maar zeer positieve ervaring.

Op zo’n optredens komt een wat meer ‘mainstream publiek’ kijken; opent dit nieuwe deuren?
Hopelijk opent dat nieuwe deuren (haha) . soms heb je dat niet door of zo een boeking komt doordat die organisatie je heeft gezien of zo. ik hou er in elk geval om dat instrument Sitar, dat niet zo goed gekend is, over te brengen naar een groter publiek dat er nog niet mee in contact is gekomen. Dat is een doel op zich. En daar was Gent Jazz wel de ideale plek voor. Meestal komen daar vroeg of laat wel mooie dingen uit voort, maar soms kan dat pas een jaar later zijn of zo; Het is dus afwachten of het ‘ander deuren’ zal openen.

Je hebt ook samen gewerkt met artiesten als Stef Kamil Carlens, Leki en Tim Vanhamel.  Dat zijn, naar mening ook artiesten die over de grenzen heen durven kijken. Was dat de reden om met hen in zee te gaan? Hoe was die ervaring voor jou (want je komt met een ‘ruimer publiek’ in contact, die houden van meer populaire muziek?
Leki die had mij rond 2014/2015 gevraagd om op haar album ((ales of the journey??-))) mee te spelen, en dan ben ik ook een live tournee gaan doen met haar. En dan hebben we daarna nog een tweetal albums gemaakt. Ik heb fantastische herinneringen aan die fijne samenwerking. Helaas heeft ze in 2022 een hersenontsteking opgelopen, waardoor ze niet meer in staat is om te spelen. We hadden net met Stef Kamil een album gemaakt en gingen ermee toeren. Maar helaas.. via haar kende ik ook Stef Kamil Carlens. Tim Vanhamel van zijn kant, is ooit naar een concert van mij komen kijken. Die had thuis een Sitar liggen, en is bij mij was les Sitar komen volgen. en toen  heeft ie gevraagd om op een plaat van hem te spelen, en visa versa. Tim is gekend als rock muzikant, maar heel openmindend en is ook steeds op zoek naar nieuwe dingen doen. ik heb eigenlijk ook nog een primeur. De meeste nummers op het album MĀYĀ zijn met tabla, en dergelijke percussie, maar ik wou heel graag één nummer hebben in een traditionele bezetting met bas/drum/gitaar want ik ben grote rock fan. Het is trouwens ook leuk om mijn Westerse rock roots samen te brengen met die typische Indische muziek. Ik heb een studio in Antwerpen afgehuurd voor één dag en ik heb dus Simon Segers (De Beren Gieren) op drums, Stef Kamiel op bas , Tim Vanhaemel gitaar en Roland Van Campenhout op gitaar gevraagd en ikzelf op Sitar. En toen hebben we geïmproviseerd en opgenomen. En dat is het nummer ‘Indisch moment’ geworden op het MĀYĀ album. We hadden de koppen echter bij elkaar gestoken en kwamen tot de vaststelling waarom maken we rond die single, los van de MĀYĀ plaat, geen apart album. Toen had ik daar geen tijd voor, maar twee jaar later heb ik daar een stuk uitgeknipt en een album rond gemaakt en uiteindelijk zal dat mijn tweede plaat worden. En die komt uit in Oktober 2025. En in december dat jaar gaan we en club toer doen. in voorjaar 2026 gevolgd door een CC tour. Met Simon Segers op drum, Tim Vahaemel op gitaar, Stef Kamil Carlens op bas en ikzelf op Sitar. Roland kan niet mee want die zit in Azië dan.  En dan gaan we 100% improvisatie spelen, zoals op het album.

Bedankt voor deze fijne primeur!
Trouwens, ik hoorde dat je studies van psychologie hebt gevolgd en orthopedagogie. En toch voor de muziek koos, tegen de zin van je ouders in … Een sprong in het duister?
Hebben  je ouders er ondertussen vrede mee met die beslissing?
Ik heb een redelijk klassieke opvoeding gehad. Muziek was gewoon een toffe hobby, en dat werd toen – ze zullen het niet graag horen – zelfs gebruikt om me te straffen als ik bijvoorbeeld minder goede punten had. Dan namen ze mijn gitaar af voor een periode of zo (haha). De boodschap was duidelijk, muziek is tof maar je studies gaan voor. Toen ben ik even Psychologie beginnen volgen maar die studie heb ik niet afgewerkt. Deze van Orthopedagogie wel. Ondertussen bleef ik puur als hobby met muziek bezig. En toen ik mijn diploma had, had ik iets van ‘nu begint mijn studie’ en ben ik naar Indië getrokken. Ik heb nog deeltijds als Pedagoog gewerkt, tot dat niet meer lukte om te combineren met concerten. En toen ben ik voltijds op muziek gestort. Mijn ouders waren er zeer sceptisch over, maar na een aantal jaren merkten ze dat dit wel goed begon te lukken en nu zijn ze zeer fier en komen ze regelmatig wel eens zien naar een optreden.

Op een vraag antwoordde je ‘’ Voor mij betekent een goed concert dat ik niet meer aan het denken ben, en samensmelt met de muziek en het publiek.’’  Was Gent Jazz zo een moment? En kun je een voorbeeld geven waar dat wel is gelukt?
Het moeilijke op Gent jazz was, normaal spelen wij met het kwartet minstens een uur tot een uur en een kwartier. Nu kregen we amper 35 minuten. Daardoor kon ik me niet 100% verliezen in de muziek, want ik moest de klok in het oog houden. de muziek stond voor mij persoonlijk ook iets te zacht. Niettemin was dit een fijn concert.  Maar zo concerten waar je 100% samensmelting hebben tussen muziek en publiek? Dat gebeurd amper 1 tot 2 keer op de tien of zo. er zijn zoveel factoren dat meespelen, dat dit eigenlijk uitzonderlijk is. Dat gebeurd soms wel gedeeltelijk, maar echt 100%, zo een magische connectie? Dat is dus eerder zeldzaam. Van De MAYA tour die we nu hebben gedaan was ons optreden op Sfinks festival zo een moment. Dat was in een gesloten tent die bomvol zat, het was nog klaarlichte dag maar het was daar compleet donker. Je kreeg het gevoel dat je in het midden van de nacht aan het spelen was. Iedereen was muisstil, het publiek begon ook enthousiast te roepen en klappen tijdens de show.. dat gaf ons zoveel energie dat we compleet in een  trance waren met ons vieren. In Brugge hadden we een concert in een kerk. Alle factoren vielen daar samen. Een perfecte klank. Heel aangenaam publiek. Alles viel gewoon samen, dat voelde ik al bij de eerste noot dat ik speelde. Dat is het! Als een soort therapeutische ervaring.

Betreft je album MĀYĀ,  een interessant werk waar culturen zachtjesaan tegen elkaar botsten … Wat denk je?
Dat was zeker een bewuste manier van werken, een soort schok of zachte botsing teweeg brengen tussen uiteenlopende culturen. Toen ik in het begin sitar speelde, was ik gefocust op spelen van Indische muziek en proberen zoveel mogelijk in die cultuur mee te gaan. En me enkel daartoe te beperken. Na verloop van tijd besefte ik, ik ben Belg geen Indiër. Ik heb nog andere muzikale voorkeuren en invloeden. En vanaf toen ik het toeliet om die beide kantjes van mezelf te combineren was dat ook een bevrijdend gevoel. Ik heb een grote liefde voor rock muziek en Elektronische muziek. Het idee rond het album was om heel traditioneel te beginne, het eerste nummer is een heel lang nummer. ‘Red Dragon’ dat duurt 23 minuten of zo. en dat is het nummer dat het dichtste aanleunt bij Indische klassieke muziek. Een beetje een persoonlijke ode aan de Indische muziek en roots. Naarmate de plaat vordert komen er steeds meer Westerse invloeden in. Op die plaat probeer ik de Sitar telkens op een andere manier te benaderen. Een groot deel van al mijn muzieksmaken zitten verstopt in die plaat. Soms zijn het puur die Indische invloed, soms meer rockachtig.. maar altijd met die Indische invloeden op de achtergrond. Die mix zorgt dan op zijn beurt voor een samenvloeien van mijn eigen persoonlijke muzieksmaken.

De reacties waren algemeen positief?
Ja toch wel; Het is ook soms wat raar, zo een plaat waar je heel hard aan hebt gewerkt, en ook een heel persoonlijke plaat is. Het is soms raar als je dan achteraf leest hoe mensen vanuit hun eigen perspectief die persoonlijke muziek gaan analyseren .. Beluisteren, beoordelen en een cijfer geven… het doet wel raar. Maar de reacties waren zeker positief.

Je bent ondertussen vader geworden … In hoeverre heeft het vaderschap een invloed op je muzikale inspiratie? Want muzikant zijn is nog steeds een vrij onzeker bestaan in ons landje? Heb je nog tijd?
Vooraleer ik vader werd was er maar één focus, en dat was die Sitar. Ik zat ook grotendeels in Indië, toen ik vader werd wilde ik daar zijn voor mijn kind natuurlijk. Ik wist bij voorbaat, als ik vader werd ga ik veel minder tijd hebben, dus ik moet er nu alles uithalen wat er uit te halen valt. Het toeval besliste dat ik net voor ik vader werd bij Anoushka ben terecht gekomen. Die woont in Londen en dat is vanuit Brussel heel gemakkelijk bereikbaar met de trein. Ik hoefde daar geen maanden meer te verblijven. Daardoor kon ik studeren en vaderschap perfect combineren. Er is dus minder tijd sinds er kinderen zijn. Maar die kinderen zorgen ook voor een gezond ritme en bron voor inspiratie. Maar het is een totaal ander leven, muzikant met of zonder kinderen.. sowieso. Om een voorbeeld te geven, toen ik vroeger ging optreden en pas om vier uur thuis kwam maakte dat niet veel uit en sliep ik door tot de middag. Nu kom ik om vier uur thuis, en twee uur later zijn de kinderen wakker (haha)

Ondertussen zijn de zomerfestivals voorbij … Wat zijn de verdere toekomstplannen (naast die primeur van daarnet)?
Nu is er nog even de nasleep van die MAYA tour. Er komen nog paar concerten aan, sommige solo , sommige  zijn duo en enkele met kwartet. Daarnaast speel ik in heel wat losse projecten, ook soms wat eenmalige dingen. Zo had ik een concert met een  vroeger lid was van het Brussels Phil harmonische orkest. En Organist. Iets totaal anders dus. Er komen ook in de toekomst  nog veel losse concerten, in verschillende concepten en uiteenlopende muziekstijlen.

Wat is je voornaamste ambitie, zijn er nog doelstellingen die je voor ogen hebt? (buiten het gedoodverfde wereld dominantie)
Ik heb wel een paar ambities, ik wil sowieso dieper gaan in dat Sitar bespelen. Ik hoop dat er in de toekomst periodes zijn waar ik meer les kan volgen bij Anouschka . dieper gaan in die rijkdom van Indische muziek, is sowieso een doel dat ik voor ogen heb. Hoe meer tools je hebt als muzikant, hoe beter om verder te groeien. En sowieso nog meer platen uitbrengen. Ik heb ook nog een band ((SHTEM ??))  die debuut plaat komt bijna uit, dat is ook iets om naar uit te zien. Daar wil ik ook dringend werk van maken. Ik zou ook graag wat meer in het buitenland willen optreden. En ook de sitar combineren met een muziekstijl waarmee dat nog nooit gecombineerd is geweest, en het te proberen te brengen voor een publiek dat dit instrument nog niet kent. Dat is een uitdaging . er valt nog veel te ontdekken daar.

Sportpaleizen uitverkopen of op grote stadia staan bijvoorbeeld? De vader van Anoushka heeft op Woodstock gestaan, dus waarom geen Nicolas Mortelmans op Rock Werchter?
Met de muziek die ik onder mijn eigen naam maar? Ik denk dat dit te niche is . Wat Ravi Shankar betreft moet je natuurlijk in de tijdsgeest zien. Hij werd aangeraden door The Beatles , dat is toch niet niks. Woodstock was ook een explosie van LSD en spiritualiteit en dat paste perfect in dat plaatje. Met mijn eigen muziek zie ik dat niet gebeuren grote podia. Maar in samenwerking met een of andere artiest die dat ziet zitten om een Sitar toe te voegen aan zijn show. Om op die manier dat instrument toch naar een breder publiek te brengen. Op die wijze kan dat zeker lukken.

Laat het ons hopen … In elk geval veel succes … Zet hieronder gerust enkele links

MAYA kwam in  april 2024 uit via WERF records: https://werfrecords.bandcamp.com/album/m-y