Chris Joris - Er zit zeker nog drama in de nieuwe plaat, maar het merendeel is een manier vinden om een positieve en eerdere speelse kijk op het leven te krijgen

Chris Joris is een multi-instrumentalist en begenadigd percussionist die bovendien van vele markten thuis. Met zijn nieuwste plaat 'Until The Darkness Fades', die in september dit jaar op de markt kwam via W.E.R.F records,  tast hij de grenzen verder  af en improviseert hij tot het oneindige, binnen een speels kader. Naast deze release werd ook het album ‘Out of the night’ heruitgebracht.
Chris stond onlangs in concertzaal de Casino, Sint-Niklaas – het verslag kun je hier nog eens nalezen.
Naar aanleiding van deze dubbel release en de daarop volgende tour gingen we op de koffie bij Chris thuis, en keerden terug met boeiende verhalen uit zijn rijkelijke verleden; we polsten ook naar de ambities en de verdere toekomstplannen.

Hoe gaat het met jou tegenwoordig Chris?
Ik ben heel tevreden over de tournee naar aanleiding van de nieuwe plaat ‘Until Darkness Fades’. En ook met de heruitgave van ‘Out of the Night’.  Twee vliegen in één klap. De twee platen zijn bovendien , al is dat niet puur muzikaal, ergens wel  met elkaar verbonden. Nu lijkt het echter wel alsof er ondertussen geen andere platen zijn uitgebracht, dat is dus niet zo want er waren  ondertussen nog vier andere releases. Los daarvan.  Over een verlies van een geliefde geraak je nooit echt heen, maar ik moet toegeven door te werken en die nieuwe plaat uit te brengen heb ik ook mijn nieuwe adem gevonden; Ik heb bovendien ook de alcohol afgezworen,  geen pintjes meer. Er zijn uiteraard ups en downs, maar over het algemeen gaat het  dus vrij goed.

Op je nieuwste album 'Until The Darkness Fades', die in september op de markt kwam via W.E.R.F records, tast je op bijzonder speelse wijze grenzen af; de plaat straalt vooral veel positieve energie uit. Kun je met dit album die droevige tijden een plaats probeert geven of is dat ver gezocht?
We gebruiken die term ‘ geef het een plaats’ uiteraard veel. Een plaats geven is echter een betrachting, en dat is op zich een niet zo gemakkelijk opdracht. Bovendien. Door bij een val mijn heup te breken, had ik plots veel tijd om na te denken. Ik zat in een revalidatie centrum, tussen heel oude mensen, die daar helaas niet meer weg konden. Dat is op zijn beurt ook herkenbaar, want mijn moeder zit ook in een woonzorgcentrum.  Ik had iets van :‘als je nu niet het heft in handen neemt en terug plezier maakt in het leven’.. Ik heb in die periode ook veel bezoek gekregen  van muzikanten, en niet alleen binnen de jazz, en ook dat deed enorm deugd.  De titel ‘Until The Darkness Fades’ is een tekst van Naima.: “Wanneer je zo diep valt tot je je een wrak voelt, en je denkt, dat je niet kan stoppen met dieper vallen, en je overgeeft aan een vrije val, je toch kan beseffen, dat je helemaal niet valt. " Naima laat uit een zeer sombere tekst een mooie aanmoediging ontstaan. Dat is de zedenles van het lied. Kortom. Er zit dus zeker nog drama in de plaat, maar het merendeel is een manier vinden om  een positieve en eerder speelse kijk op het leven te  proberen krijgen.

Bij de eerste song ‘Portrait of a man’ een tien minuten lang meesterwerk, valt me op hoe je eerst weemoedig begint, dan overschakelt naar een speelse aanpak, en dan weer over gaat naar weemoedig. Een voortdurende wisselwerking in emoties dus. Een bewuste aanpak?
Bewust is relatief. De inzet is telkens zeer spontaan en dus laat ik mijn gevoelens de vrije loop. Zo ontstaat automatisch die wisselwerking.

Die ene song, waarbij Naima haar stem me weer enorm ontroert, met een zeer mooie en pakkende tekst (daar hadden we het net over), lijkt wel alsof er een verhalen lijn inzit. Klopt dit?
Dat van die verhalenlijn is juist. De song is er bewust ingestoken op het einde van het album en dus ook op de concerten, en vertaalt de intentie van deze muziek. Naima improviseert ook op "Naima's Dream"  met stem, loopstation en op tenorsax.

Ook – en vooral - live komt er iets boeiend, magisch en speels naar boven, door o.m. de inbreng van viool en cello
Het is wellicht geen plaat voor een breed publiek. Er zit op deze plaat wat minder melodie en tempo. Ik ben altijd beetje zelfkritisch , laat ons zeggen dat ik over 70% van de plaat heel tevreden ben, bepaalde stukken konden echter  wel beter. Voor mij is het dus geslaagd. Ik heb ook keuzes gemaakt, en bepaalde dingen zijn er niet op gezet. Wat we doen live met viool en piano is met onze instrumenten een gesprek voeren met elkaar. Ik hoop dat de mensen die het niet gewoon zijn, die positieve interactie en gesprekken  toch herkennen. De meeste mensen, ook op BRAND festival en Jazz Brugge  onlangs, vonden het een prachtig optreden. Dat is een opkikker. Live zijn er  trouwens ook stukken bij gekomen, of  is er links en rechts nog meer improvisaties toegevoegd.

Laten we even hebben over ‘Out of the Night’  het contrast tussen beide is heel groot. De tweede plaat is een heruitgave van de dubbelaar ‘Out of the Night’, die beschouwd wordt als jouw magnum opus.  Je voelt die pijn letterlijk op deze plaat. We zijn er weer maar ,  was dit ook een manier om het verdriet van je af te schrijven?
Ja, uiteraard liggen de twee albums muzikaal wat uit elkaar. Op het nieuwe album is er, zoals reeds gezegd, een assertieve beschouwing en positieve toon, maar ook wel boosheid en melancholie om het verlies van mijn dochter Saskia. Terwijl ‘Out Of The Night’ echt een volledige klaagzang mag genoemd worden en een liefdesbetuiging aan mijn overleden echtgenote, Saskia's mama trouwens. Op "Earth" en "June 25" bijvoorbeeld nam ik de kans te baat om de abstractie van percussie instrumenten te combineren met een strijkorkest. Iets wat ik al lang in gedachte had en wat mooi resulteerde op ‘Out Of The Night’. De bassist van dienst in die tijd, Chris Mentens, bood me een mooi geschenk als hulp om dat concept te verwezenlijken en schreef de twee mooie strijkerspartijen.  Ik ontdekte bij de re-mastering van het vroegere album, voor heruitgave op vinyl,  trouwens een stuk, dat we niet hebben gebruikt op de plaat: "Shaya Sebothane", een tien minuten lang durend Afro-gericht thema, waarin iedereen aan bod komt wat stamt uit de tijd, dat ik samenwerkte met de Zuid-Afrikaanse contrabassist Johnny Dyani. Een heerlijke vondst.

Nu we het hebben over Afro – Zuid-Afrikaanse muziek. Je bent eigenlijk niet begonnen als jazz muzikant maar je vond je invloed in die Afrikaanse muziek, heb ik ergens gelezen, klopt dit? Kun je daar wat meer over vertellen?
Ik ontdekte de jazz reeds zeer vroeg, maar was aanvankelijk actief in de kleinkunst, pop, wereldmuziek en deed studiowerk. Aanvankelijk als pianist, later als percussionist. Op albums van Jef Vanuytsel, Johan Verminnen, Raymond van 't Groenewoud, Hennie Vrienten, Bert De Coninck, Jean Blaute, Jo Lemaire, Claude Maurane, Leen Persijn, Machitun, Dirk Van Esbroek, Nacht Und Nebel, Pop in Wonderland, enz., hoor je me tokkelen of rinkelen, tot zelfs op albums van de Scabs en Kreuners en heel wat commerciële chansoniers

En hoe ben je dan toch in jazz terecht gekomen?
Zoals ik daarnet al aangaf, ik zat al heel vroeg in jazz.  Ik hoorde als achtjarige al een gospel-ceremonie op een 45 toeren plaatje en snel erna Louis Armstrong, Duke Ellington, Mahalia Jackson.., EP's en singles, die in de platenkast van mijn ouders lagen.....Later kocht ik zelf schijfjes van Lionel Hampton, Coleman Hawkins en ontdekte ik Thelonious Monk, Coltrane, Modern Jazz Quartet, Dave Brubeck, Miles Davis, Art Blakey, noem maar op. Op mijn twaalfde jaar had ik de geschiedenis van de jazz al haast doorzwommen Ik ben pas rond mijn 24^ste met percussie begonnen, maar daarvoor zat ik dus wel in die jazz gerichte scene.

Nu we toch over je leven bezig zijn, waarom eigenlijk percussie?
Ik ben op het Antwerpse conservatorium begonnen voor piano en klarinet. Op een dag stond ik aan het station en sprak een chique geklede Afrikaanse man aan. Ik was jong en naïef en dacht dat iedereen wie een donkere huidskleur heeft jazz speelt (haha).  Ik vroeg hem (in het Frans) of er een jazz club was in de beurt. Hij troonde mij mee naar een café. De naam van de uitbater van dat café,  en later mijn guru,  was ZAPATA. Een zelfgekozen roepnaam voor de vrienden. Zijn echte naam was Nelson en hij kwam uit Suriname. Hij speelde drums en conga's. In het kleine café stond de drums naast het uitstalraam van de zaak, ernaast een duo conga's en wat verder een buffetpiano. Er ging op dat moment een heel andere wereld voor me open. Sindsdien ging ik daar elke week binnen, en keerde met de laatste trein huiswaarts, ik kwam dan zogezegd van het conservatorium. Er is van die sessies die ik daar heb gedaan helaas nooit iets opgenomen, er bestaat wel een foto waar ik opsta gezeten achter die piano .

Het interessante is dat ik nu nog die Afro-muzikale invloeden voel terugkeren in je live performance. Waar ik het ook wou over hebben, de coronatijd heeft er ook stevig ingehakt, je was zeer actief op sociale media, ik heb je teksten veel gelezen, hoe belangrijk was dat voor jou en was ook dit een uitlaatklep om die coronatijden te overbruggen of hoe moet ik dat zien?
Het heeft me wel geholpen om bepaalde gevoelens en emoties van me af te schrijven, ik kreeg ook wel reacties van mensen die er ondersteuning in vonden omdat ze hetzelfde mee maakten. Maar nu doe ik dat niet meer, ik deel mijn concerten of promoot mijn muziek op mijn facebook. Ik ken mensen die dat nog doen, bij mij was het soms sarcastischer en harder.

Waarom, in tijden van sociale media en spotify en zo eigenlijk nog platen uitbrengen?
Ik behoor nog tot de generatie die graag iets in handen heeft. Veel winkels in deze tijden sluiten of moeten uitverkopen omdat er geen cd’s meer worden gekocht, en dat vind ik heel jammer. De lay-out, de foto’s, de teksten.. die vind je alleen op zo een hard disk. Wat Spotify betreft? Als je geen commerciële muziek brengt, valt je eruit. Ik vind het een spijtige uitvinding, mijn dochter wijst me er ook op dat er te weinig platen van mij op Spotify staan. Langs de ene kant wil ik het wel volgen, langs de andere kant  is de kwaliteit van muziek op spotify totaal niet hetzelfde als op cd of vinyl. Op optredens merk ik trouwens ook dat er na een staande ovatie  amper een klein deel van de aanwezigen die plaat effectief koopt en dat is  een jammerlijke evolutie.

Ik moet toegeven dat ik wel ontdekkingen doe via Spotify, maar ik koop ook nog liever vinyl platen.  Wat ik ook las, je voelde je  zelfs wat ‘opzij geschoven’ door de jongere garde, maar had er ook vrede mee. Hoe moet ik dat zien?
De jongere jazz gerelateerde talentvolle muzikanten  hebben helemaal terecht de kans gekregen om zich te tonen. Vooral via Jazzlab die zeer mooi binnen die context schitterend werk verricht door  die jongere generatie daadwerkelijk  die kansen te geven. Ik sta dus  zeer positief tegenover die jongere generatie, ik ga ook naar hun concerten als ik de kans krijg. alleen sta ik wat kritisch tegenover het  voortdurend de focus willen leggen  op nieuwe dingen, of die zogezegde vernieuwing in Vlaamse jazzwereld.

We hadden het over nieuwe talenten bezig , en daar mag ik Naima toch onder rekenen. Ze doet het zeer goed, al krijg ik de indruk dat het nu een beetje stil is of heb ik iets gemist?
Dat lijkt alleen maar zo, ze heeft optredens met Vitja Pauwels in duo momenteel en laat de volledige band wat rusten.. .ze heeft onlangs ook een opdracht uitgevoerd voor het Gentse filmfestival met muziek op een Nederlands film over plankton en begeleidt dat live. Ze reist er nu mee doorheen Nederland.

Mooi om te horen dat alles goed gaat …Wat zijn de verdere plannen voor 2024 eigenlijk ?
Ik heb geen boeker en moet alles zelf doen. Ik had na de tour via JazzLab een beetje gehoopt dat iemand me daarbij zou willen helpen. Maar moet het dus op eigen kracht doen. Met een beetje geluk kunnen we met deze plaat dus gewoon verder toeren, Ik  hoop dan ook  het hele jaar door die plaat te kunnen promoten, en hoop dat iemand me wel wil helpen daarin.  Ik hoop ook dat de plaat wat verkoopt, want ondanks de aandacht van pers en zo loopt de verkoop niet zo goed. Maar in elk geval staat 2024 dus vooral in het teken van het promoten van die schijf.
Zijn er ook plannen naar het buitenland toe?
Ik heb in het Buitenland gespeeld, maar met die installatie van drums en percussie is het moeilijk om met een vliegtuig te reizen. Het is gewoon zoveel materiaal en een hoog risico. Het zou mooi zijn moest dat kunnen gebeuren. Met alleen een drumstel kan dat zelfs lukken. Ik heb in Roemenië gestaan, Tsjechië, Polen, Oostenrijk, Duitsland , Frankrijk, Italië, Zweden, Denemarken , Mexico, Guadeloupe, China, Canada, Engeland, Nederland.. Om maar te zeggen. Dus ik zou wel willen, maar met dit heel arsenaal aan materiaal is dat zeer moeilijk.

De jeugd wil nu voortdurend geprikkeld worden, het rare is dat je ze niet ziet op jazz concerten terwijl je bij een jazz concert voortdurend prikkels krijgt door die improvisatie. Heb jij daar een verklaring voor?
Dat is inderdaad spijtig, dat merk je ook in het conservatorium, het is een beetje navelstaarderij. Ze willen er allemaal geraken, spelen jazz, maar je ziet ze zelden op concerten van leraars of collega’s . Toen ik zelf les gaf nodigde ik mijn leerlingen uit op concerten van muzikanten die voor hen op het conservatorium les volgende, maar ze gaan er helaas zelden op in.  Er zijn trouwens wel bepaalde bands die erin slagen om een jonger publiek aan te trekken binnen de scene. Maar doorgaans lukt het dus  moeizaam. Om een voorbeeld te geven. Op BRAND festival stond Bram De Looze in de coulissen zeer geïnteresseerd  naar mijn optreden te kijken en dat deed me deugd. Zulke dingen zouden dus meer moeten gebeuren.

Zijn er na al die jaren nog doelen en ambities naar de toekomst toe?
Dat is een beetje een vervolg op de vraag van daarjuist. Ik heb veel mooie dingen mogen doen in het buitenland en zou het dus zeker  leuk vinden om dat terug te mogen doen , met dit programma is het heel moeilijker, omdat ik zoveel percussiemateriaal gebruik, wat dan weer  een obstakel is voor transport, enz....Het probleem is ook dat de festivals op veilig spelen, eerst vol zitten en dan zullen we wel zien, ze durven geen risico meer nemen als ze iemand boeken. Een wisselwerking binnen de Europese jazz, waarbij bands uit andere landen ook hier kunnen spelen, het zou fantastisch zijn. Maar in de praktijk is dit in de  tijden waarin we nu leven een moeilijk piste.

Pics homepag @Jassepoes

Bedankt voor dit fijne gesprek,  en veel succes in het nieuwe jaar. Hopelijk tot binnenkort…