Transport Aerian - Om je als muzikant en band te blijven ontwikkelen, moet je altijd op zoek zijn naar nieuwe invloeden. Anders zou het niet progressief zijn

Wij Volgen Transport Aerian al lang, ondertussen heeft de band, ooit begonnen als een one-man formatie, een hele evolutie doorgemaakt sinds ons laatste interview met hen. Lees hier
 
Met de nieuwste schijf ‘Live in Ghent’ bewijst Transport Aerian nog steeds stevig in de schoenen te staan; ze zijn op tournee met deze plaat.
Ze maakten tijd voor een fijne babbel met ons over de release, het verleden en toekomstperspectieven.

Ik volg je muziek al vanaf het prille begin, ‘Darkblue’ (2015) en ‘Therianthrope’ (2017) zijn net als het prachtige ‘Skywound’ platen die ik regelmatig opleg. Ondertussen ligt die ‘verschrikkelijke’ corona tijd achter ons en hebben jullie een nieuwe plaat uit. Hoe heb je die periode echt overleefd?
Hamlet: Nou, ironisch genoeg denk ik dat de coronatijd mijn muzikale reis weer op gang heeft gebracht. Ik had vrij moeilijke tijden vlak voor de pandemie. De richting die ik uit moest was zelfs voor mij niet helemaal duidelijk, ik moest mijn nieuwe strategie nog ontwikkelen - na het verlaten van de andere band waar ik te veel van mijn tijd in stak, maar ook omdat ik wilde blijven opereren in de bloeiende belgische undergroundscene zonder te weten of mijn eigen muziek daar goed zou integreren - ik en compromis is een zeer slechte combinatie.
Eerst maakte ik Big Heart dat nog werd opgenomen met de muzikanten van Therianthrope - ze zijn erg goed, maar zitten in de UK. Daarna stelde ik de huidige line-up samen met het idee om een live-programma te maken van alle oude albums en daarmee te toeren... Maar tijdens corona was het al onbetwistbaar dat deze band samen veel meer kan bereiken dan alleen het interpreteren van oude muziek van Transport Aerian. En zo werd Skywound geboren. Iedereen maakte een corona album. Maar wij maakten er een keerpunt van.
Umut Eldem: We hadden zowel geluk als pech dat we net voor deze periode muziek te maken vlak voor deze periode: zo hebben we het overleefd. Ondanks de fysieke afstand konden we blijven communiceren en nieuwe muziek maken, wat resulteerde in Skywound

Ons laatste interview was in 2021; is jullie doel bereikt? Hoe is alles verlopen naar nu?
Hamlet: Het was beter dan ik dacht, maar een beetje langzamer dan ik zou willen.

Met ‘Live In Ghent’ ga je lekker opzwepend tekeer, die het emotionele karakter behoudt. Een balanceren tussen uitersten heb ik van jou nog niet zoveel gehoord, deze plaat klinkt gevarieerd. Wat is voor jou het verschil tussen deze en de vorige platen?
Stefan Boeykens: Live in Ghent is een getrouwe opname van de huidige live-versie van de band. Hoewel Skywound dezelfde bezetting had, is dat echt vanuit een studio gearrangeerd en opgenomen. In deze Live set zit je veel dichter bij het wat ruwer, directer geluid van het viertal. De arrangementen van de Skywound songs zijn mee geëvolueerd en zijn wat compacter.
Hamlet: Een live optreden heeft vaak veel meer te maken met de showcase van de muzikanten. Met andere woorden, niet alleen de dynamiek, de emoties van het moment maar ook de technische vaardigheden zijn daar heel belangrijk. En omgekeerd - op studioalbums concentreer ik me altijd op het verhaal, het concept om een meeslepende ervaring te maken. Daar worden natuurlijk andere accenten gelegd en als gevolg daarvan ook andere productietechnieken.

Jullie worden in het hokje ‘progressief metal’ geduwd, maar op deze ‘Live In Ghent’ hoor ik subtiel andere invloeden. Hoe moet ik dat zien?
Umut Eldem: Om je als muzikant en band te blijven ontwikkelen, moet je volgens mij altijd op zoek zijn naar nieuwe invloeden. Toch zou het anders niet progressief zijn.
Stefan Boeykens: We trachten ons niet vast te pinnen op genre. Er zal altijd wel een niveau van stevige rock en delen metal in zitten, maar het is wat ons betreft geen typische metal muziek. We houden van songs met veel dynamiek, maar ook met wat meer open, organische secties.
Hamlet: de kwestie van genre is altijd een afknapper, omdat ik denk dat alle echte artiesten die toch iets meer kunnen zijn dan zielig "klinkt als..." niet met één genre moeten worden gedefinieerd, - en wij ook niet.
Maar om muziek goed te promoten moet je het kunnen positioneren. anders bereik je het nieuwe publiek niet. Ik heb geen andere goede definitie dan "heavy progressieve rock", maar het is waar dat we onszelf zeker niet willen beperken met deze definitie.
Sommige journalisten noemen ons "rock in oppositie" wat een groot compliment is, ook als je bedenkt dat deze beweging eigenlijk in de jaren 70 in België is ontstaan.

Ik hoor veel ‘opgekropte woede’ (op songs als “Failing 20”, op “Lunatic” schuilt er iets als ‘boosheid’ of toch opgekropte emoties. Hoe best te zien?
Hamlet: Ik denk niet dat het opgekropt is, het is vrij openlijk, bloot zelfs  - duidelijk tegen wat, wie en waarom – alles staat helder in de texten en in de uitdaging.

Er schuilt opnieuw een soort verhaal achter deze plaat? Welk?
Stefan Boeykens: Het “verhaal” van Live in Ghent is een extensie van de thema’s op Skywound, maar aangevuld met enkele songs die daar op aansluiten. Via songs als Inspire en Big Heart is de boodschap nog steeds een broos evenwicht tussen een wat donkere visie en tegelijk hoop op beterschap, op liefde, op het leven.

In die gevarieerde aanpak slaan jullie weer een andere weg in. Hoe zijn de reacties?
Stefan Boeykens: De live-set is vrij dynamisch en we voelen dat ook wel aan de reacties: de mensen appreciëren de durf, de wat rijkere, complexe arrangementen en men is ook wel vol lof over het muzikantenschap. We hebben geluk met het niveau van de band.

Jullie zijn ook bezig om de plaat live voor te stellen; valt het na corona niet moeilijker om optredens te boeken of valt dit al bij al nog mee bij jullie?
Stefan Boeykens: Het is moeilijker… sommige clubs zijn er mee gestopt, of sloegen een andere weg in. En het is niet altijd evident om uit een bepaald circuit te treden.
Hamlet: Als je je op het DYI-podium bevindt, is het nooit gemakkelijk geweest. De pandemie heeft inderdaad nog steeds een grote impact, ook al is die al jaren voorbij. Niet alleen met het faillissement van veel clubs, maar vooral ook met de lange wachtrijen voor optredens die meerdere keren moesten worden afgezet.
Maar ik denk dat we zeker niet mogen klagen en ons nog steeds gelukkig mogen noemen met de kwaliteit van onze optredens en het aantal publiek dat naar ons komt kijken. De meerwaarde van Transport Aerian behalve dat we - ik durf het toch te zeggen - iets origineels op de podium brengen, is dat we goede contacten onderhouden met buitenlandse bands en altijd proberen hen naar België te halen om ons programma te verrijken.
Om te overleven in de romantische en zeer vriendelijke dog-eat-dog wereld van kunst en muziek, moet je een kleine, beweeglijke vis zijn in een zee van grote, trage haaien. Of een muis in het land van de dinosaurussen.

Hoe zijn de concerten verlopen tot nu toe? En hoe waren de reacties?
Hamlet: Daar ben ik persoonlijk heel tevreden over. We spelen nooit te veel concerten, de laatste tijd zijn we ook veel selectiever geworden met de clubs en de gelegenheden, daarom hadden we voor de promotie van Live In Ghent een korte reeks optredens onder de naam Exit Skywound - met optredens in culturele centra van België als Gent, Leuven, Hasselt, live muziek clubs, maar ook in het buitenland.
De reacties zijn tot nu toe geweldig, en we hebben veel enthousiaste mensen onder ons publiek gezien die echt komen luisteren en iets voelen. Niet allemaal om te headbangen of naar de mooie jurk van de zangeres te gluren.

Wat zijn de verdere plannen? Volgen nog meer optredens? En waar.. (festivals?)
Stefan Boeykens: We hopen toch nog verder te groeien en, als het lukt, om deel te nemen aan een festival of in support van een wat grotere band, om onszelf te bewijzen aan een groter publiek. Of dat lukt valt niet te voorspellen.
Hamlet: ik ben altijd op zoek naar de meerdere mogelijkheiden om de luisterende publiek te bereiken – onze huidige doel is deelname aan de festivalen en kunst-gerelateerde evenementen, die niet door ons of onze team georganizeerd word. Op DYI vlak hebben wij al denk ik al veel gedaan, nu is het hood tijd om verder te grooien.

Waar blijf je de inspiratie vandaan halen? Telkens weet je te verrassen, al van sinds 2008! Hoe blijf je het doen?
Hamlet: Mijn principe in creativiteit was altijd vrij radicaal: als je niets nieuws te zeggen hebt, zwijg. Daarom had ik ook periodes waar ik jaren lang niets zou schrijven, maar dan zouden er altijd andere projecten zijn waar iemand anders een pilootrol kon nemen – en ik concentreerde me op het bespelen van een instrument of het adviseren over de algemene richting. Daarvan leert je iets nieuw wat vorm betreft. Maar met Transport Aerian begint altijd met Het Idee.
Ik schrijf enkel als er een groot en belangrijk thema is waarmee ik me emotioneel kan verbinden, maar die ook in een ongebruikelijke muzikale vorm kan worden gegoten en zo een toegevoegde waarde aan de ideeënsfeer kan geven. En dan als je gelukkig bent, om goede optredens samen te kunnen stellen en het publiek voelt mee met wat je doet is het een goede inspiratie om verder te gaan.

Wat is de allergrootste verandering sinds 2008 voor jullie?
Hamlet: Alles.
Stefan Boeykens: Het one-man-project rond Hamlet is met Skywound en deze live-registratie meer als een band beginnen functioneren. Er zijn meerdere muzikale bijdragen, al stuurt Hamlet wel de artistieke en lyrische visie, zodat de samenhang gegarandeerd blijft. Muzikaal blijven we breed kijken: meer variatie, meer organische, akoestische instrumenten. Er zijn geen vastgelegde grenzen.

Digitalisering streaming en sociale media wellicht. Is het in deze tijden nog ‘nodig’ om platen uit te brengen. Waarom?
Hamlet: omdat mensen de fysieke dragers niet meer kopen om er naar te luisteren, maar eerder als een symbolisch teken van respect en steun voor de artiest, - een vrij kleine groep audiofielen uitgezonderd natuurlijk.
De CD, Vinyl of zelfs een cassette zijn eigenlijk een artefact en geen drager meer. De meeste muziek wordt nu beluisterd op verschillende streamingdiensten, en als je daar niet bent, besta je niet. Dat is de perceptie, en persoonlijk vind ik daar niets mis mee. Andere tijden - andere prioriteiten.

Ik heb steeds de indruk, indien jullie een Engelse of Amerikaanse band waren, dan  kon je wel beroemd zijn. Is ‘Belg’ zijn een rem op jullie groei naar de top? Is dat niet jullie ambitie? Hoe moet ik het zien?
Stefan Boeykens: We hebben recent mogen ervaren dat een Frans publiek ons wel lust.
Hamlet: Het is een verkeerde prioritering. Wereldberoemd zijn is eigenlijk een heel slechte motivatie of reden om muziek te maken. Natuurlijk wordt het wereldpoppodium gedomineerd door Engelstalige artiesten, maar wij maken geen popmuziek - in de traditionele definitie dat rock ook deel uitmaakt van de popcultuur. Dat wil zeggen, ik heb Transport Aerian altijd gepositioneerd als een soort muzikale poëzie, een stuk literatuur dat alleen toevallig af en toe een vorm van rockmuziek krijgt. Als ik alleen maar in de muzikale en poëtische taal kan spreken tot degenen die het willen horen en ik het kleine verschil in iemands leven kan maken, is dat voor mij al meer dan genoeg. Qua locatie en zelfs culturele identiteit is het dus geen probleem. Maar wat ik wel vervelend vind, is dat het lokale muzieklandschap bij ons steeds meer gedomineerd lijkt te worden door alle mogelijke rockrally’s, die, als je het mij vraagt, opmerkelijk ruiken naar een soort indirecte censuur: alleen de artiesten die zijn goedgekeurd door het "comité" (zonder transparante en duidelijke criteria, trouwens) kunnen rekenen op een muzikale carrière. Zoals Bela Bartok ooit zei: wedstrijden zijn voor paarden. En de laatste keer dat ik in de spiegel keek, bleek ik echt helemaal geen paard te zijn.

Wat zijn na al die jaren jullie ambities? Heb je een doel voor ogen?
Hamlet: Altijd, zonder doel heeft het geen zin om iets te doen. Ik denk dat we ons nu moeten richten op het werk om een breder publiek te kunnen bereiken. Onze recente minitour Exit Skywound liet zien dat er veel meer interesse is in wat we doen, hoe paradoxaal dat ook mag klinken omdat we absoluut niet in het format zitten van wat traditioneel het beste werkt op lokale clubpodia. Dus volgend jaar gaan we verder met onze live optredens en experimenten met formaten.

Waar zie je jezelf als band en artiest binnen pakweg tien jaar of ben je daar niet mee bezig?
Hamlet: 10 jaar is té lange termijn in de context van de wereld die op de rand van een totale catastrofe staat.
Umut Eldem: Persoonlijk heb ik niet echt concrete einddoelen. Het belangrijkste is om te blijven bestaan als artiest: om elke dag iets nieuws te creëren, om te kunnen delen wat we hebben gecreëerd. Als ik die dingen over tien jaar nog steeds doe, dan ben ik tevreden.

Bedankt voor dit fijne gesprek, duimen verder voor jullie
Stefan Boekyens: Je bent altijd welkom op onze shows.
Hamlet: Idem Dito !