Kortrijk heeft misschien de reputatie van de stad te zijn van ‘la petite bourgeoisie qui boit du champagne’, maar de laatste jaren is er toch een nieuw elan in de stad, er wordt dikwijls over de grenzen samengewerkt, en als je avant-garde wil zien, ben je in Kortrijk eigenlijk beter bediend dan in Gent of Antwerpen. Het Next Festival, is een mooi voorbeeld waar avant-garde, dans en theater samenkomt; een tiendaags festival in onder meer Doornik, Kortrijk en Rijsel. In het kader van dit festival, kon je vanavond dus ook naar Tortoise in de Kortrijkse Schouwburg.
Ik was te vroeg aanbeland in Kortrijk, want het concert begon dus maar om tien uur. Ruim tijd genoeg om de Schouwburg te bewonderen: een neogotische facade uit 1920, en binnenin een klein Italiaans theater met 3 balkons, een koninklijke loge, en fuchsiarode zetels en aankleding en een opvallende glaskoepel met dierenriem van de Franse kunstenaar Alberola. Kwa grootte is de Schouwburg eigenlijk wel te vergelijken met de Arenbergschouwburg in Antwerpen. Het publiek was niet alleen uit de streek gekomen, we hoorden ook veel Frans en er waren ook diehard fans van Tortoise die de dag ervoor al het concert in het Stuk in Leuven meegepikt hadden.
Tortoise zijn zowat de vaandeldragers van de post-rock zoals die opkwam in de tweede helft van de jaren negentig, maar eigenlijk doet die term geen recht aan hun muziek, ze staan mijlen af van de typische post-rock gitaargroepen zoals Mogwai, Explosions in the sky, of het Japanse Mono, die hun nummers vooral op spanningsbogen van hard naar zacht laten lopen. Het gebruik van elektrische gitaren, bas en drums, en het ontbreken van zang is eigenlijk het enige wat Tortoise gemeen heeft met die typische post-rock groepen.
Tortoise is het altijd veel avontuurlijker geweest, met uitstappen naar Ennio Moricone, jazz, dub, minimale techno, ambient en nog veel meer. Tortoise bracht eerder dit jaar hun zesde ‘Beacons of ancestorship’, dit vijf jaar na hun vorige ‘It’s all around you’ en stond ook Pukkelpop deze zomer, maar ik had hun eigenlijk een beetje uit het oog verloren, dus ik was benieuwd.
Iets na tienen begon Tortoise er dus aan, en het publiek werd meteen verrast met een furieus begin: de dubbele drumopstelling hakte er op los, terwijl de bas stevig pompte. Een aantal jaren geleden had ik de band rond John McEntire nog in de AB gezien, en toen kabbelde het optreden maar een beetje lusteloos verder, maar dit zou duidelijk niet het geval zijn vanavond: we leken wel op een concert van Battles te zijn.
In het derde nummer werd wat gas terug genomen, het kon “ I set my face to the hillside” of “ Swing from the gutters” geweest zijn, in ieder geval kregen we een prachtig filmisch nummer, je waande je zo in een Franse of Italiaanse zwart-wit film uit de jaren zestig, met Alain Delon en Catherine Deneuve die in een Citroen DS in de Gorges du Verdon rijden. Dit is een van de grootste sterktes van Tortoise, ze slagen er heel goed in je op een verrassende muzikale trip mee te nemen, met steeds iets nieuws om de hoek.
De nummers van Tortoise lijken soms geïmproviseerd, het lijkt op jazz ,maar ze zijn het niet, ze zijn eigenlijk heel zorgvuldig en kunstig opgebouwd, bijna als een architect die verschillende bouwelementen in mekaar schuift.
Zoals we van Tortoise gewoon zijn, werd er dikwijls van instrumenten gewisseld, en na een halfuur of zo, kwamen we in rustiger vaarwater terecht, met een heel aantal nummers uit wellicht hun beste album ‘TNT’, waarin de marimbas(die mij altijd heel sterk aan Indonesische gamelans doen denken) en xylofoon het voortouw namen. Zo kregen we onder meer “Ten day interval”, met de marimba die het nummer leidt, waarna het thema ingezet wordt, bijna zoals bij “Clocks” van Pink Floyd en “In sarah menchen, christ, beethoven there were woman and man,” een heel relaxte groove met een jazzy gitaarmotiefje.
Tortoise blijft zijn muzikale grenzen verkennen, zo hoorden we vanavond ook een soulnummer a la Curtis Mayfield, en kon je in “The suspension bridge at Iguazu falls” en “It’s all around you” bossa nova ritmes ontwaren.
Na ruim een uur en drie kwart werden de bissen ingezet (we zouden twee bisrondes krijgen), en die sloten het concert weer even stevig af als het begonnen was. “Yinxianghechengqi” en “Gigantes” , (twee nieuwe nummers) die als een rollende donder over het goedkeurende publiek in de Schouwburg raasden, vormden de mooie apotheose van een spannend en avontuurlijk concert.
Organisatie: Kreun, Kortrijk (ikv Next-festival)